Εγκύκλιος Εισ. Αρείου Πάγου για Ν.4198/2013

ελληνική δημοκρατία                                           Αθήνα, 25 Νοεμβρίου 2013.

Ο ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΥΣ                                       

ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ                                    

Προς: τους κ.κ. Εισαγγελείς Εφετών και Πρωτοδικών της Χώρας

Με αφορμή ερώτημα που μας ετέθη από τη Διευθύνουσα την Εισαγγελία Πρωτοδικών Αθηνών, σχετικά με την εφαρμογή της διατάξεως του άρθρου 8 παρ. 4 του Ν.4198/11-10-2013, το οποίο, αποτελεί ζήτημα γενικότερου ενδιαφέροντος, σας γνωρίζουμε τα εξής:

        Κατά τη διάταξη του άρθρου 8 παρ. 3 του Ν.4198/11-10-2013 «α. Παραγράφεται το αξιόποινο και παύει η δίωξη των ακόλουθων αξιόποινων πράξεων, που έχουν τελεστεί μέχρι 31.8.2013: α) των πταισμάτων και β) των πλημμελημάτων, κατά των οποίων ο νόμος απειλεί ποινή φυλάκισης μέχρι ένα έτος ή χρηματική ποινή ή και τις δύο ποινές....β. Οι δικογραφίες που αφορούν τις παραπάνω αξιόποινες πράξεις, τίθενται στο αρχείο με πράξη του αρμόδιου εισαγγελέα ή δημόσιου κατηγόρου...... ».

Εξάλλου, σύμφωνα με τις προβλέψεις του άρθρου 8 παρ. 4 του ίδιου, ως άνω, νόμου «α. Ποινές στερητικές τις ελευθερίας διάρκειας μέχρι έξι μηνών πoυ έχουν επιβληθεί με αποφάσεις, οι οποίες έχουν εκδοθεί μέχρι τη δημοσίευση του παρόντος νόμου, εφόσον οι αποφάσεις αυτές δεν έχουν καταστεί αμετάκλητες και οι επιβληθείσες ποινές δεν έχουν εκτιθεί με οποιονδήποτε τρόπο μέχρι τη δημοσίευση του παρόντος νόμου, παραγράφονται και δεν εκτελούνται, υπό τον όρο ότι ο καταδικασθείς δεν θα τελέσει μέσα σε δύο έτη από τη δημοσίευση του νόμου αυτού, νέα από δόλο αξιόποινη πράξη, για την οποία θα καταδικαστεί αμετάκλητα οποτεδήποτε σε ποινή στερητική της ελευθερίας ανώτερη των έξι μηνών....β. Οι μη εκτελεσθείσες κατά τα ανωτέρω αποφάσεις τίθενται   στο αρχείο   με πράξη του αρμόδιου εισαγγελέα ή δημόσιου κατηγόρου...... ».

Από το συνδυασμό των προαναφερόμενων διατάξεων προκύπτει αδιαμφισβήτητα ότι με τη νομοθετική αυτή παρέμβαση σκοπείται η αποσυμφόρηση των δικαστηρίων από υποθέσεις που κρίθηκαν αυθεντικά ως ήσσονος σημασίας, με κριτήριο το ύψος είτε της απειλούμενης είτε της επιβληθείσης ποινής, με την προϋπόθεση ότι η σχετική καταδικαστική απόφαση δεν έχει καταστεί αμετάκλητη και δεν έχει εκτιθεί η ποινή με οποιονδήποτε τρόπο μέχρι την δημοσίευση του νόμου αυτού. Ειδικά για τις χρηματικές ποινές που έχουν επιβληθεί αθροιστικά με στερητικές της ελευθερίας ποινές, οι οποίες εμπίπτουν στις κατά τα άνω προβλέψεις του νόμου, η αρχειοθέτηση των αποφάσεων μόνο για τις τελευταίες και η εξακολούθηση της διαδικασίας για τις χρηματικές ποινές, όχι μόνο δεν είναι σύμφωνη με το σκοπό του νομοθέτη, αλλά αντίκειται στη συστηματική και λογική σύλληψη της περί ης πρόκειται ρύθμισης. Και τούτο διότι εκτός του ότι δεν αναχαιτίζεται η σώρευση υποθέσεων στα ακροατήρια των ποινικών δικαστηρίων, είναι εύκολα αντιληπτή η ενδεχόμενη υποκείμενη αντίφαση, δηλαδή για την ίδια αξιόποινη πράξη, εκ του λόγου ότι η υπόθεση έχει εισαχθεί, λόγω ασκήσεως εφέσεως, στο ακροατήριο μόνο ως προς τη χρηματική ποινή, ο κατηγορούμενος να αθωωθεί και ταυτόχρονα η ίδια υπόθεση για την οποία έχει επιβληθεί στερητική της ελευθερίας ποινή που δεν υπερβαίνει σε διάρκεια τους έξι μήνες, να έχει αρχειοθετηθεί. Περαιτέρω, στην περίπτωση που έχει επιβληθεί αμιγώς χρηματική ποινή, η σχετική απόφαση, πάντα με την προϋπόθεση ότι δεν έχει καταστεί αμετάκλητη, τίθεται στο αρχείο, καθόσον, κατά τους ορισμούς του υπόψη νόμου, παραγράφεται το αξιόποινο και παύει η δίωξη όλων των πράξεων (εκτός από τις εξαιρέσεις του νόμου) κατά των οποίων απειλείται χρηματική ποινή, η κατά τα άνω δε εξάλειψη του αξιοποίνου επέρχεται σε οποιοδήποτε διαδικαστικό στάδιο και πριν το αμετάκλητο της σχετικής απόφασης. Τυχόν δε διάκριση και συνακόλουθα διαφορετική αντιμετώπιση των περιπτώσεων «απειλούμενης» και «επιβληθείσης» χρηματικής ποινής, αντιβαίνει όχι μόνο στο γράμμα και στο σκοπό του νόμου, αλλά έρχεται σε αντίθεση και με την αξιούμενη ευθυδικία, ως ειδικότερης έκφανσης της γενικής αρχής της Δίκαιης Δίκης, που πρέπει να διατρέχει την απονομή της ποινικής δικαιοσύνης.

Κατά τα λοιπά εξακολουθούν να ισχύουν όσα διαλαμβάνονται στις υπ’ αριθμ. 3/5-7-2005 και 7/27-10-2005 εγκυκλίους μας.